Wednesday, August 10, 2011

Մանկան Հոգին` ըստ Հերման Հեսսեի


 Երբեմն մենք ինչ-որ բան ենք ձեռնարկում, մեկնում ենք ու վերադառնում, կատարում մեկ այս, մեկ այն , ու ամեն ինչ բնական ու հեշտ է թվում` ոչնչով չծանրաբեռնված ու կարծես ոչ պարտադիր: Սակայն ամեն ինչ կարող էր այլ կերպ լինել . անպարտադիր և հեշտությամբ տրվող ոչինչ գոյություն չունի և նույնիսկ մեր յուրաքանչյուր ներշնչում - արտաշնչումը սահմանված է ի վերուստ և ծանրաբեռնված ճակատագրով: Մեր կյանքի այն արարքները, որոնց մասին թեթև ու հաճույքով ենք խոսում, դրանք բոլորն էլ հեշտությամբ էլ մոռանում ենք: Որիշ արարքներ , որոնց մասին դժվարանում ենք  խոսել, մենք ԵՐԲԵՔ չենք մոռանում. դրանք ինչ-որ չափով ավելի են մերը, քան առաջինները, որովհետև նրանց երկար ու ձիգ ստվերները փռվում են մեր մնացյալ օրերի վրա:
 Համամիտ եմ Հեսսեի հետ: Այնքան բաներ կան , որ անկարևոր են թվում առաջին հայացքից, սակայն դրանց մասին չենք կարողանում պատմել որևէ մեկին: Այդ արարքներ մասին հիշողություններըհետապնդում են մեզ, բայց չի ստացվում ազատվել, քանի որ չի ստացվում մոռանալ: Իսկ չի ստացվում մոռանալ, քանի որ ՁԳՏՈՒՄ ենք մոռանալ: Այդպես վարվելով մենք կրկին ու կրկին վեր ենք հիշում , մտածում ու տառապում: Իսկ ուրախ ու թեթև բաները , որ շտապ ընկերոջն ենք պատմում, շուտ էլ մոռացվում են, հեռանում: Ստացվում է, որ դրանք մեզ չեն պատկանում, մերն այն դժվար և բացասական զգացմունքներ, ամոթ ու վախ ներարկող արարքներն են, որոնք թեև միայն մեզ են հայտնի, բայց միշտ թաքնված են մեր ետևում` պատրաստ յուրաքանչյուր վայրկյան թիկունքից հարձակվելու մեր երջանիկ կյանքի վրա:

Մեծահասակները սովոր են ձևեր թափել, թե իբրև աշխարհը կատարյալ է , և մենք էլ դրա գեղեցկությունը վայելող կիսաստվածներ ենք: Բայց միթե՞ աստծո արարչագործ աշխարհում այնպես է նախասահմանված, որ դեռատի երեխան իր մեջ հավասարապես պիտի կրեր բոլոր վեհ ու ազնիվ և բոլոր չար ձգտումները: Եվ որ նա, այդ դժբախտ ու ծիծաղելի էակը պիտի տառապեր ու տարակուսանքի գիրկն ընկներ` ի բավականություն իրեն մշտապես նայող աստծու: Միթե՞ այդպես է նախասահմանված... Բայց այդ դեպքում այս աշխարհը արդյո՞ ք չէր լինի դևերի մի թատերաբեմ` արժանի որ իր վրա թքեին:  Այդ դեպքում, միթե՞ աստված չէր լինի մի ճիվաղ, խելագարի մեկը, դատարկամիտ և անճոռնի մի պճնամոլ: Եվ հենց այդ միջոցին, երբ ես  կրքոտ ըմբոստությամբ իմ մտորումներին էի տրված, իմ հլու-հնազանդ սիրտը ջղաձգվում և ցնցվում էր , և ես դատապարտում էի ինձ աստվածանարգության մեղադրանքով:
Նույնիսկ աստծու և աստվածանարգության գաղափարը մի կողմ դնելով, ակնհայտ է, որ հեղինակը շատ ճիշտ է նկարագրում մարդու հոգին երեխայի շուրթերով: Որտեղի՞ց են մեր մեջ միանգամից այդքան հակասական և իրարամերժ մտքեր ծնվում, ինչու՞ ենք հենց մենք ինքներս մեր առաջին թշնամին...

Հ.Գ.  Այս 2 մտքերը Հերման Հեսսեի <<Մանկան Հոգին>> պատմվածքից էին , իսկ մեկնաբանությունները` իմ ուղեղից:

No comments:

Post a Comment